Με το τουρνουά ιστορίας, μια καινοτόμα ιδέα, διατηρούν τη μνήμη του ελληνισμού οι απόδημοι της Αμερικής

Αποστολή στη Νέα Υόρκη. Γράφει και φωτογραφίζει η Ιφιγένεια Τσαντίλη M.Sc.

Οι AHEPANS των ΗΠΑ και του Καναδά, βρήκαν τον τρόπο να διατηρήσουν την ελληνική ταυτότητα, την εθνική τους συνείδηση και να διαδώσουν την ιστορία των Ελλήνων,

μέσω ενός ετήσιου τουρνουά ελληνικής ιστορίας που διοργανώνουν με επιτυχία, με μεγάλη συμμετοχή μαθητών.

«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», αμέσως δηλώνει τη σημασία της ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, με τον πρώτο στίχο του έργου του Άξιον Εστί. Εμείς όμως πώς την διατηρούμε; Πόσο την σεβόμαστε και μαζί με αυτήν, την ιστορία και την παράδοσή μας; 

Ερωτήματα, που ζητούν χρόνια τώρα απαντήσεις όχι μόνο από τον ελλαδικό χώρο, αλλά και στις κοινότητες των αποδήμων, οι οποίες είναι πολύ ενεργές, όπως διαπιστώνουμε και από την ιστορία, μέσα στους αιώνες. Οι απόδημοι διαφύλαξαν την Ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό και στήριξαν οικονομικά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Στο εξωτερικό ζουν τέσσερα με πέντε εκατομμύρια Έλληνες σε πάνω από εκατό χώρες παγκοσμίως.  

Από απόσταση στοχάζεσαι καλύτερα. Σε ένα ταξίδι στην Αμερική και συγκεκριμένα στο Κονέκτικατ συνδέθηκα με Έλληνες της διασποράς, δεύτερης και τρίτης γενιάς και ανταλλάξαμε σκέψεις και προβληματισμούς, ενώ παρακολούθησα δράσεις που διδάσκουν σε νεότερες γενιές, Έλληνες και ξένους συμμετέχοντες, την ιστορία μας και κατ’ επέκταση τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας. 

Ο διαγωνιζόμενος F.Gomez με τον Ν.Nikas και την Ι.Τσαντίλη, Photo I.Tsantili copyright 2025

Με την ευκαιρία ενός Τουρνουά Ελληνικής Ιστορίας (HHT) που διοργανώνουν οι AHEPANS, γνώρισα από κοντά επιστήμονες, επιχειρηματίες, ιερωμένους και τις οικογένειές τους, που συσπειρώνονται γύρω από τα πνευματικά κέντρα των κατά τόπους ορθοδόξων εκκλησιών για να διατηρούν την ελληνικότητά τους. Μια φορά το χρόνο σε διαφορετικές περιφέρειες (districts), διαγωνίζονται στην ελληνική ιστορία οι μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, από την 8η μέχρι την 12η τάξη. Στόχος του τουρνουά είναι να βοηθήσει στην επίτευξη των δύο πρώτων από τις πέντε αποστολές του AHEPA, δηλαδή στην προώθηση του Ελληνισμού μέσω της εκπαίδευσης και της προσωπικής αριστείας. Πετυχαίνει τους στόχους, εντοπίζοντας και επιβραβεύοντας εκείνους τους μαθητές γυμνασίου που γνωρίζουν τα περισσότερα για την 3.500χρονη ιστορία των Ελλήνων.

«Η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσουμε την ελληνική μας κληρονομιά, επειδή όμως ελάχιστα παιδιά καταφέρνουν να την μάθουν, η ιστορία είναι ο δεύτερος καλύτερος τρόπος να διατηρήσουμε την ελληνικότητά μας, εμείς οι απόδημοι Έλληνες της Αμερικής», μου εξήγησε ο εμπνευστής του τουρνουά Nicholas Nikas ηλεκτρολόγος μηχανικός. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αρίστευσε στο Ανατόλια και ταξίδεψε στην Αμερική την δεκαετία του 1960, για να σπουδάσει με υποτροφία. Στη συνέχεια εργάστηκε και δημιούργησε εκεί την οικογένειά του. Σήμερα συνεχίζει να εργάζεται και να συμμετέχει ενεργά στο τουρνουά, που στόχο έχει να μαθαίνουν οι νεότεροι την ελληνική ιστορία 3500 χρόνων, ώστε να διατηρούν δεσμούς με τους προγόνους τους, αν είναι παιδιά μεταναστών, αλλά και να διαδίδεται ο ελληνικός πολιτισμός και η γλώσσα, μέσω της ιστορίας στους ξένους που έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν. 

Διαγωνιζόμενοι μαθητές με τους διοργανωτές στο Yankee district7 HHT 2023, Photo I.Tsantili copyright

Το τουρνουά που δημιούργησε πριν 16 χρόνια στο Κονέκτικατ ο Νicholas Nikas έχει αποκτήσει μεγάλη φήμη και σε άλλες πολιτείες της Αμερικής, με αποτέλεσμα να διοργανώνονται σε περιφέρειες (districts) αντίστοιχοι διαγωνισμοί. Οι δυο πρώτοι νικητές των τοπικών τουρνουά στο τέλος διαγωνίζονται στο διεθνείς τουρνουά (International Hellenic History Tournament), που έχει ως έπαθλο εκτός από χρηματικά ποσά και το κύπελλο Νίκας (Nikas Cup), αφιερωμένο στο δημιουργό τους. 

Μεταξύ άλλων αποδήμων Ελλήνων γνώρισα και τον Dean Moskos, με καταγωγή από την Μακεδονία. Ο ίδιος γεννήθηκε στην Αμερική όπως και ο πατέρας του. Στα μαθητικά του χρόνια έζησε στη Θεσσαλονίκη για μια δεκαετία. Διατελεί ύπατος κυβερνήτης της AHEPA του τρίτου τμήματος (AHEPA Supreme Governor Region 3 – New York, New Jersey and Delaware).

Ο Dean Moskos (Κωνσταντίνος Μόσχος) είναι ο Co-Chairman του District 6 Tournament της Νέας Υόρκης, το οποίο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, το Σάββατο 15 Μαρτίου 2025, στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Νικολάου. Η Ελένη Δαμάσχου-Χρήστου (Lainie Damaskos-Christou) ήταν Co-Chairwoman του τουρνουά.

«Φέτος το τουρνουά είχε έξι ομάδες από διάφορα μέρη της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Οι δύο πρώτες ήταν από μαθητές του μοναδικού ελληνικού λυκείου στην Αμερική, στην Αστόρια της Νέας Υόρκης, του Αγίου Δημητρίου. Η νικήτρια ομάδα ονομάζεται “The Myrmidons of Manhattan” και η δεύτερη ομάδα είναι “The Theodosians”. Οι δύο ομάδες μοιράστηκαν υποτροφίες αξίας $4,000. Πρέπει να σημειώσω ότι αυτό το τουρνουά γίνεται σε τέσσερις περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών και σε μία περιοχή του Καναδά. Οι νικήτριες 10 ομάδες από κάθε περιοχή θα συμμετάσχουν στο διεθνές τουρνουά ελληνικής ιστορίας (International Hellenic History Tournament), που θα λάβει χώρα στο Disney world του Ορλάντο της Φλόριντας, τον Ιούλιο 2025 κατά την διάρκεια της Υπάτου Συνελεύσεως (Supreme Convention) της AHEPA, όπου θα διαγωνιστούν για υποτροφίες αξίας $10,000», τόνισε. 

Διαγωνιζόμενοι μαθητές με τους διοργανωτές στο district7 HHT της Νέας Υόρκης 2025

«Είναι ένας διαγωνισμός που διαφημίζεται μέσα στην ελληνική κοινότητα στον οποίο συμμετέχουν μαθητές που δεν χρειάζεται να είναι Έλληνες, αρκεί να αγαπούν την ελληνική ιστορία και να θέλουν να διαγωνισθούν για το έπαθλο», μου εξήγησε. 

Μάλιστα, στο διεθνές τουρνουά (Int.HHT) που πραγματοποιήθηκε στις 13 Ιουλίου 2024 στο Nashville, όπου συμμετείχαν συνολικά δέκα ομάδες από πέντε περιοχές της AHEPA, (τέσσερις από τις ΗΠΑ και μία από τον Καναδά), «οι κορυφαίες ομάδες που διαγωνίστηκαν είχαν ξένους συμμετέχοντες», όπως μας δήλωσε ο υπεύθυνος για τη διοργάνωσή του Themistocles Frangos.

«Κανένας από τους τρεις νικητές από την ομάδα “The Hellenic Heroes” του Schenectady της Νέας Υόρκης, μιας σχετικά μικρής πόλης στα βόρεια της Νέας Υόρκης, που διαγωνίστηκε για πρώτη χρονιά και κράτησε το Nikas Cup, δεν ήταν ελληνικής καταγωγής», συμπλήρωσε.

Ο αρχηγός της ομάδας, Mihir Kulkarni, είναι Ινδός, ο Alexander De Carlo, Ιταλός και ο Vincent Shi, Kινέζος, διαβάζω σε ένα άρθρο της National Herald, αφιερωμένο στο διεθνές τουρνουά ελληνικής ιστορίας (Int. HHT) που έγινε στο Nashville. 

Στο ταξίδι μου στην Αμερική στις 18 Νοεμβρίου 2023, στη διάρκεια του τουρνουά στο Κονέκτικατ, το οποίο διεξήχθη στο πνευματικό κέντρο της Εκκλησίας της Αγίας Βαρβάρας, γνώρισα και τους “Aristotelians” από το New Haven. Ήταν οι νικητές, που κέρδισαν τον τοπικό διαγωνισμό, μετά από σκληρό αγώνα με άλλες εννέα ομάδες, έφτασαν στον ημιτελικό και μετέπειτα πήγαν στις δυο τελευταίες που διαγωνίστηκαν για το έπαθλο και τον τίτλο. Οπότε οι Aristotelians διαγωνίζονταν όλη την ημέρα για να κατακτήσουν τον τίτλο και φυσικά είχαν απαντήσει σωστά στις περισσότερες από τις 24 ερωτήσεις του διαγωνισμού. 

Μεγάλο επίτευγμα! Δήλωσαν ενθουσιασμένοι στην συνάντησή μας. «Το τουρνουά είναι βασισμένο στην ιδέα των αρχαίων Ελλήνων για ευγενή άμιλλα. Το μόνο που θέλαμε ήταν να αρχίσει ο αγώνας και νιώθουμε ευτυχείς που τα καταφέραμε. Είχαμε ψυχραιμία, ήμασταν συγκεντρωμένοι (Focused) και πολύ διαβασμένοι, γιατί η ύλη καλύπτει μεγάλο εύρος της ιστορίας. Δεν ήταν εύκολο, ήθελε μεγάλο σθένος και πίστη ότι θα νικήσουμε», μου εξήγησε με την ικανοποίηση ζωγραφισμένη στο πρόσωπό της, η Alexa Pacholyk, από τα λίγα κορίτσια που όχι μόνο πήραν μέρος στο τουρνουά, αλλά διακρίθηκαν σε αυτό.

 

Ένιωσα μεγάλη χαρά όταν διάβασα ότι οι Aristotelians, η νικητήρια ομάδα που είχα γνωρίσει στον τοπικό διαγωνισμό, κέρδισαν και το δεύτερο βραβείο το 2024, στο Διεθνές Τουρνουά στο Nashville (Int. HHT). Τους είδαμε στην προηγούμενη φωτογραφία με τους νικητές, την ομάδα “The Hellenic Heroes” από την Νέα Υόρκη, που κρατούν το έπαθλο Nikas Cup!

Aristotelians: Alexa Pacholyk, George Vlandis και Gabriel Lawrence, Photo I.Tsantili copyright 2025

«Σίγουρα έχουμε αγωνία να θυμηθούμε τις λεπτομέρειες που καλύπτουν 3.500 χρόνια της ιστορίας των Ελλήνων και φυλλομετρούμε το βιβλίο πριν από κάθε αγώνα. Η επιτυχία είναι για όλη την οικογένεια, που έρχεται να μας στηρίξει στον αγώνα, ειδικά όταν έρχονται οι παππούδες από την Ελλάδα που δεν μιλούν αγγλικά η συγκίνηση είναι μεγάλη», ανέφερε ο Stavros-Dimitris Analitis, από τους συμμετέχοντες του διαγωνισμού.

Επανέρχομαι στον ιθύνοντα νου του τουρνουά, τον Nicholas Nikas, ο οποίος διευκρινίζει ότι «το τουρνουά προβάλλει την ιστορία των Ελλήνων και όχι της Ελλάδος και λέγεται Ελληνική, όχι Ελλαδική Ιστορία». Ο Nicholas Nikas είναι Έλληνας μετανάστης, σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Yale το 1962-1966, με υποτροφία από τον φορέα United States Department of State (αντίστοιχο Υπουργείο Εξωτερικών). 

Πριν 16 χρόνια συνέλαβε την ιδέα να σχεδιάσει στον υπολογιστή ένα πρόγραμμα, που θα υποστηρίζει το τουρνουά και τις ερωτήσεις ιστορίας, με απαντήσεις πολλαπλής επιλογής. Ο πρώτος διαγωνισμός έγινε το 2009 στο Κονέκτικατ.

Ήδη έχουν δημιουργηθεί άλλα τέσσερα τουρνουά που συνδέονται μεταξύ τους και γίνονται σε άλλες περιοχές, έγιναν παρακλάδια που δημιούργησαν άλλα μέλη των AHEPANS. 

Στην AHEPA ο Nicholas Nikas ήταν κυβερνήτης της περιοχής του Κονέκτικατ και του Rhode Island (district7) και υπεύθυνος του τουρνουά για την περιοχή μέχρι πριν τρία χρόνια, αλλά και του διεθνούς τουρνουά που ξεκίνησε το 2017.

Τώρα είναι απλό μέλος και συνεισφέρει ακόμα στην ομαλή διεξαγωγή του τουρνουά, ενώ χειρίζεται κατά την διάρκεια του και το πρόγραμμα που δημιούργησε στον υπολογιστή. 

Ο Nicholas Nikas επί τω έργω στη διάρκεια του τουρνουά, Photo I.Tsantili copyright 2025

Στην ερώτηση πώς εμπνεύστηκε το τουρνουά πήρα την εξής αποκαρδιωτική, αλλά συνάμα ειλικρινή απάντηση που με οδήγησε σε προβληματισμό. 

«Σκέφτηκα ότι αν δεν κάνουμε τίποτα, μετά από 50 χρόνια δεν θα υπάρχουν Έλληνες στο εξωτερικό, αν μένουμε απαθείς το αποτέλεσμα θα είναι λυπηρό, θα ξεχαστεί ο ελληνισμός, αυτό βέβαια μπορεί να συμβεί και νωρίτερα, μετά από 10 χρόνια από σήμερα», συμπλήρωσε. 

Δεν έχω παρά να συμφωνήσω μαζί του. Χρειάζονται συντονισμένες δράσεις, όπως οι εκδηλώσεις που γίνονται κάθε χρόνο στις κοινότητες της διασποράς, για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας στις 9 Φεβρουαρίου, με στόχο την ανάδειξη της ελληνικής γλώσσας. Το ίδιο γίνεται σε αλλοδαπά πανεπιστημιακά ιδρύματα με έδρες ελληνικών σπουδών και σε σχολές και άλλους φορείς εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας! 

Οι εθελοντές συγκεντρώνουν τα πρώτα αποτελέσματα, Photo I.Tsantili copyright 2025

Ι.Τ. Τι γίνεται με τους Έλληνες δεύτερης και τρίτης γενιάς που δεν μιλούν Ελληνικά, σε τι οφείλεται κατά τη γνώμη σας; 

Ν.Ν. Η ελληνοαμερικανική κοινότητα δεν μπορεί να διδάξει ελληνικά στα παιδιά της για διάφορους λόγους: η γλώσσα είναι πολύ δύσκολη, τα περισσότερα ζευγάρια είναι μικτής κληρονομιάς, ο ανταγωνισμός για τακτικές σχολικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των αθλημάτων, δεν αφήνει αρκετό χρόνο για να αφιερώσει κάποιος χρόνο στη μελέτη της γλώσσας. 

Η ελληνορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας στο Κονέκτικατ διαθέτει το πνευματικό της κέντρο κάθε χρόνο για το τοπικό τουρνουά, Photo I.Tsantili copyright 2025

Οι περισσότερες ελληνορθόδοξες εκκλησίες έχουν Ελληνικά Σχολεία, όπου πολλά παιδιά πηγαίνουν για να μάθουν ελληνικά σε μικρές ηλικίες, αλλά μέχρι την 3η-4η τάξη ο αριθμός των μαθητών είναι πολύ μικρός και πρακτικά μηδενίζεται μέχρι την 6η τάξη του σχολείου. 

Ι.Τ. Πώς ξεκίνησε αυτό το τουρνουά σαν ιδέα δική σας που την καταθέσατε στην AHEPA; 

Ν.Ν. Ναι, ξεκίνησε σαν ιδέα το 2009 με στόχο να εμπνεύσει τους Έλληνες της διασποράς και τον οποιονδήποτε επιθυμεί να συνδεθεί και να μελετήσει τον ελληνικό πολιτισμό, ιδιαίτερα τους νέους, να το κάνει. Ζώντας στην Ελληνική παροικία, παρατηρείς ότι όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο απομακρύνονται από την Ελλάδα και τη γλώσσα μας, οι περισσότεροι, νομίζω, μετανάστες. 

Ο εμπνευστής και διοργανωτής του τουρνουά ελληνικής ιστορίας Nicholas Nikas με την Ι.Τσαντίλη

Ι.Τ. Η γλώσσα δηλαδή είναι σημαντικό μέσο σύνδεσης της παροικίας;

Ν.Ν. Πάρα πολύ. Όταν εξετάσεις ποιος είναι ο ορισμός του Έλληνα σήμερα, διαφέρει από τον ορισμό του Ηροδότου, ότι Έλληνας είναι αυτός που μιλά ελληνικά.

Υπήρχαν τρία κριτήρια στην αρχαιότητα: η ελληνική γλώσσα, η θρησκεία των αρχαίων θεών του Ολύμπου και το αρχαίο ελληνικό ήθος. Αυτοί που κατείχαν και τα τρία ήταν Έλληνες.
Εμείς έχουμε χάσει τη θρησκεία και έχουμε χάσει και το κοινά παραδεκτό ήθος. Έχουμε μόνο την ελληνική γλώσσα που μας επιτρέπει να ισχυριζόμαστε ότι είμαστε Έλληνες. Δεν πιστεύω ότι το να μαθαίνεις ελληνική ιστορία σε βοηθάει να μάθεις την ελληνική γλώσσα. Όμως πιστεύω, ότι η ιστορία βοηθάει στη διατήρηση της κληρονομιάς μας.

Οι διαγωνιζόμενοι μελετούν κατά την διάρκεια του τουρνουά, Photo I.Tsantili copyright 2025

Ι.Τ. Μέσα από αυτό το διαγωνισμό δεν μαθαίνεις πώς να γίνεις Έλληνας, απλά έρχεσαι κοντά στην Ελλάδα.

Ν.Ν. Πιστεύω ότι όταν μάθεις τι έχουν κάνει αυτοί οι άνθρωποι που μιλούσαν ελληνικά πριν 3.500 χρόνια, είναι κάτι το καταπληκτικό. Δηλαδή, αν είχες την παραμικρή ευκαιρία να πεις οτι είμαι κι εγώ ένας από αυτούς, δεν θα το έκανες;

Ι.Τ. Σωστά. Εννοείται. Τα παιδιά θέλουν να εμπνευστούν από αυτή τη φιλοσοφία. Να καταλάβουν ότι πίσω από αυτή την ιδέα, υπάρχει η αίσθηση ότι αν είσαι απόγονος των Ελλήνων, έχεις δυνατό DNA, αισθάνεσαι παντοδύναμος. 

Ν.Ν. Όπως έλεγε ο Ισοκράτης, αν μιλάς ελληνικά και έχεις ελληνική μόρφωση, είσαι Έλληνας. Εγώ τουλάχιστον το πιστεύω, παρόλο που δεν είναι αποδεδειγμένο, αυτή είναι η ουσία. 

Ι.Τ. Πώς νιώθετε που μια ιδέα σας συνεχίζεται για 16 χρόνια και όλο και περισσότεροι νέοι και από άλλες πολιτείες συμμετέχουν και αγαπούν το τουρνουά; Το διαπίστωσα μιλώντας μαζί τους.  

Ν.Ν. Το βρίσκω εκπληκτικό και απίθανο, αλλά μου δίνει μεγάλη ικανοποίηση και μια ελπίδα ότι θα συνεχίσει να μεγαλώνει για πολλά χρόνια ακόμα, αυξάνοντας τον αριθμό των τοπικών διαγωνισμών.

Σήμερα διεξάγονται πέντε περιφερειακά τουρνουά:

•Βορειοανατολικά (Orange, CT), με υπεύθυνο τον Greg Simones

•Midwest (Σικάγο, IL), με υπεύθυνο τον Themistocles Frangos

•Mid-Atlantic (Cherry Hill, NJ) με υπεύθυνο τον Steve Marmarou

•Πολιτεία Νέας Υόρκης (NY City) με υπεύθυνους τον Dean Moskos και την Lainie Damaskos-Christou

•Καναδάς (Toronto, ON) με υπεύθυνο τον Byron Yankou

Ι.Τ. Δηλαδή είναι ένα σύστημα εκπαιδευτικό, καλύτερο από να τους διαβάζεις την ιστορία και να την μαθαίνουν απέξω παπαγαλία.

Ν.Ν. : Ναι σωστά, αλλά τους εξηγούμε να μην νομίζουν ότι μαθαίνουν ιστορία, απλώς τους δίνουμε μια ευκαιρία να δημιουργήσουν τη βάση για να μπορέσουν αργότερα να κατανοήσουν το υπόβαθρο και τους λόγους που οδήγησαν στα γεγονότα που έμαθαν.

Αλλά αυτό που κάνουμε εδώ δεν είναι μάθημα ιστορίας. Αγώνισμα είναι.

Κατά τη διάρκεια του αγωνίσματος οι διαγωνιζόμενοι συσκέπτονται, Photo I.Tsantili copyright 2025

Ι.Τ. Αγώνισμα. Ναι, αλλά με αυτό τον τρόπο ακονίζουν το μυαλό τους, διαβάζουν, προετοιμάζονται. Δηλαδή, πώς κάνεις όταν τρέχεις σε ένα αγώνισμα; Τα παιδιά κάνουν προετοιμασία.

Ν.Ν. Προετοιμάζονται, διαβάζουν πολύ και χρειάζεται να αναπτύξουν τη συνεργασία και μια ευγενή άμιλλα με τις άλλες ομάδες. O διαγωνισμός αναλύεται σε μια σειρά από γύρους. Σε κάθε γύρο διεξάγονται ορισμένοι ξεχωριστοί αλλά ταυτόχρονοι αγώνες που χρησιμοποιούν τις ίδιες ερωτήσεις.

Οι απαντήσεις είναι πολλαπλής επιλογής. Κάθε αγώνας είναι μεταξύ δύο ομάδων. Στο τέλος του κάθε αγώνα, ο βαθμός κάθε ομάδας είναι ο αριθμός των σωστών απαντήσεών τους. Ο διαγωνισμός αυτός δεν απαιτεί την παρουσία καθηγητών ιστορίας. Κάθε αγώνας εκτελείται από τον υπολογιστή, ο οποίος διαλέγει και προβάλλει τις ερωτήσεις, αξιολογεί τις απαντήσεις και διατηρεί μια βαθμολογία για κάθε ομάδα. 

Ι.Τ. Αυτό το τουρνουά το οργανώνουν οι AHEPANS; 

Ν.Ν. Γίνεται ένας αγώνας που διοργανώνεται από τους AHEPA (American Hellenic Educational Progressive Association), που στόχο έχει να προωθεί τα ελληνικά ιδεώδη της εκπαίδευσης, φιλανθρωπίας, κοινωνικής ευθύνης, οικογένειας και ατομική αριστεία μέσα από την κοινωνική εργασία και τον εθελοντισμό. 

Ι.Τ. Οι γονείς των παιδιών που διαγωνίζονται είναι μέλη των AHEPANS;

Ν.Ν. Δεν είναι απαραίτητο. Όχι, το σχεδίασα να είναι όσο πιο ελεύθερο γίνεται. 

Υπάρχουν άλλες υποτροφίες που δίνει η AHEPA σε παιδιά των οποίων οι γονείς πρέπει να είναι μέλη. Αυτές οι προϋποθέσεις είναι πολύ αυστηρές. Οι μόνες προϋποθέσεις για αυτόν τον διαγωνισμό είναι: 

1. τα παιδιά που διαγωνίζονται να είναι από τις τάξεις 8-12 και

2. να έχουν κάποιον χορηγό που να συνεισφέρει στα χρηματικά βραβεία. 

Δεν χρειάζεται να είναι Ελληνόπουλα, δεν χρειάζεται να είναι Ορθόδοξα. Κάθε χρόνο δεν έχουμε τον ίδιο αριθμό ομάδων, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να συγκεντρώσουμε 4.500 δολάρια για τα έπαθλα. Όταν έχουμε πολλές ομάδες, η χρηματική συμμετοχή των χορηγών είναι μικρότερη. Το 2022 είχαμε μόνο 7 ομάδες, το 2023 είχαμε 10 ομάδες. Σχεδόν κάθε χρόνο έχουμε 10 ομάδες, είναι ο μικρότερος αριθμός ομάδων που απαιτείται. Υπήρχαν χρόνια που είχαμε και 16 ομάδες.

Στον τελευταίο γύρο η αγωνία κορυφώνεται, Photo I.Tsantili copyright 2025

Τέλος, συνομιλήσαμε με τον Greg Simones ο οποίος έχει αναλάβει τη διοργάνωση του Τουρνουά HHT για το district 7, το οποίο είχα επισκεφθεί. Είναι Καθηγητής Γεωλογίας σε δυο Πανεπιστήμια στο Κονέκτικατ και μας διευκρίνησε: «Το Τουρνουά Ελληνικής Ιστορίας (HHT) χρηματοδοτείται από την Αμερικανική Ελληνική Εκπαιδευτική Προοδευτική Ένωση (AHEPA) Yankee District #7, η οποία περιλαμβάνει το Κονέκτικατ και το Rhode Island. 

Είμαστε περήφανοι για τα παιδιά των αποδήμων που διαγωνίζονται, αλλά και για τα ξένα παιδιά που δεν έχουν καταβολές, αλλά αγαπούν την Ελλάδα και τον πολιτισμό μας. Αυτό μας δίνει ιδιαίτερη χαρά, γιατί καλλιεργούνται οι αυριανοί φιλλέληνες», τόνισε ο Greg Simones.

Κλείνοντας, ενόψει των προετοιμασιών που γίνονται από τους απόδημους για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου, όπως κάθε χρόνο, μεταφέρω το μήνυμα των αποδήμων Ελλήνων της Αμερικής μέσω του Nicholas Nikas. 

«Έχουμε τις ρίζες μας στην Ελλάδα. Μας ενδιαφέρει τι συμβαίνει εκεί και προσπαθούμε πάντα να βοηθούμε το Ελληνικό έθνος με όποιον τρόπο μπορούμε – οικονομικά, πολιτικά, διπλωματικά. Η καρδιά μας πονάει  για την Ελλάδα. Μην μας αγνοείτε.

Πολλοί Έλληνες της Αμερικής δεν μιλούν την ελληνική γλώσσα, ας ελπίσουμε ότι μέσα από τις πράξεις μας, θα μιλήσει η ελληνική ψυχή!». 

Επίλογος: Επέστρεψα στην Ελλάδα με την σκέψη ότι μπορεί μια καινοτόμα ιδέα όταν γίνει πράξη να επηρεάσει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι μαθητές που διαγωνίζονται στο τουρνουά ιστορίας, μεταφέρουν στα σχολεία τους και στην μετέπειτα ζωή τους την εμπειρία που έζησαν, οι οικογένειες και οι φίλοι που το στηρίζουν αισθάνονται χαρά και υπερηφάνεια για τα παιδιά και τον θεσμό, οι εθελοντές (συντονιστές και βαθμολογητές) αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες που προκύπτουν στη διάρκεια του τουρνουά και συνεργάζονται για το αποτέλεσμα, οι χορηγοί έμπρακτα στηρίζουν το θεσμό επιβραβεύοντας τους νικητές με χρηματικά έπαθλα, οι διοργανωτές κάθε περιοχής είναι ένας ικανός αριθμός ανθρώπων που προετοιμάζονται όλο τον χρόνο, για έναν στόχο, να γίνουν τα αγωνίσματα. Ο εμπνευστής που το σχεδίασε αφήνει πίσω του σπουδαία παρακαταθήκη στους νεότερους, που ζουν την χαρά της συμμετοχής και της ευγενούς άμιλλας.

Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και την εμπειρία από το τουρνουά ακόμα ζωντανή, αντιλαμβάνομαι ότι αυτή η καινοτομία με το άρτια σχεδιασμένο λογισμικό, φέρνει μέσω της τεχνολογίας, την ιστορία χιλιάδων ετών στο σήμερα. Είναι ένας μηχανισμός που μπορεί να συνδέσει τους απόδημους Έλληνες μεταξύ τους και με την πατρίδα, να δημιουργήσει νέες ρίζες σύνδεσης μεταξύ των γενεών, να εμπνεύσει και να συσπειρώσει τις νεότερες γενιές σε ένα κοινό σκοπό, να γίνει παράδειγμα προς μίμηση. Είναι σπουδαίο να μαθαίνουν τα παιδιά την ιστορία μας, μέσα από αυτά τα αγωνίσματα. Γιατί η ιστορική μας μνήμη είναι η δύναμή μας!

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη στήλη “Ιφιγένεια εν Αθήναις”, στο ιντερνετικό περιοδικό Infowoman.gr, Μάρτιος 2025.