Ένα ταξίδι στο Βόλο έγινε η αφορμή να ζήσω από κοντά μια θεομηνία, ίσως τη χειρότερη των 70 τελευταίων ετών.
«Πρώτη φορά αντιμετωπίζουμε κάτι παρόμοιο», λένε οι κάτοικοι της περιοχής, που βιώνουν δύσκολους χειμώνες με χιόνια και νεροποντές κάθε χρόνο. Αλλά αυτή η κακοκαιρία τους ξεπερνά. Ανησυχούν, κι ας είναι εξοπλισμένοι για την βαρυχειμωνιά.
Η κακοκαιρία Daniel, χτύπησε την Μαγνησία από την Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου και «ζούμε βιβλικές καταστροφές», μου λένε.
Ο κρατικός μηχανισμός πάντα ανέτοιμος σε τόσο μεγάλα ξεσπάσματα της φύσης. Γίνονται συντονισμένες προσπάθειες, αλλά πώς να ανταποκριθείς σε εκατοντάδες κλήσεις πολιτών ταυτόχρονα;
Κι ας υπήρχαν προειδοποιήσεις τις τελευταίες ημέρες πριν έρθει η κακοκαιρία, κανείς δεν περίμενε τόσο μεγάλη καταστροφή. Η θάλασσα να καταπίνει αυτοκίνητα και να γκρεμίζονται σπίτια και γέφυρες.
Την μια ημέρα κάναμε μπάνιο στη θάλασσα στο Βόλο, διανύοντας τις τελευταίες ημέρες διακοπών, πριν την επιστροφή στην Αθήνα και την άλλη κυριολεκτικά δεν ξέραμε προς το που να κινηθούμε για να μην πνιγούμε.
Το ένστικτο της επιβίωσης σε οδηγεί, όταν έχεις ελλιπή δεδομένα και πρέπει να πάρεις γρήγορα απόφαση για το που θα κατευθυνθείς. Νιώθεις την κακοκαιρία να πλησιάζει απειλητικά. Τα σύννεφα κρύβουν τον ήλιο και αρχίζει η βροχή. Δεν ξέρεις τι να περιμένεις. Μέσα σε λίγες ώρες η βροχή, έγινε μπόρα, μετά κατακλυσμός και ύστερα η κατάσταση έγινε ανεξέλεγκτη.
Αλλαγή κατεύθυνσης και αντί να πάω στο Ανατολικό Πήλιο, εκεί όπου σήμερα σαρώνει η κακοκαιρία, βρήκα, για καλή μου τύχη, άμεσα κατάλυμα πιο κοντά στο Βόλο και πριν την μεγάλη μπόρα ανέβηκα προς τον Άνω Βόλο με κατεύθυνση την Πορταριά. Η αίσθηση ότι είσαι πιο κοντά στην πόλη σού δημιουργεί μεγαλύτερη ασφάλεια, γιατί δεν ξέρεις τι θα επακολουθήσει και πόσο αφύλακτος αποδείχθηκε τελικά ο Βόλος, στην επέλαση του Daniel.
Εκεί κοντά στη Μακρυνίτσα, στα όρια με την Πορταριά βρέθηκε ένα κατάλυμα να μας φιλοξενήσει και να είναι και pet friendly, γιατί έχω μαζί μου και τα δυο σκυλιά μου. Ο δρόμος προς Αθήνα κλειστός και η απόφαση έμοιαζε με τη γνωστή παροιμία «εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα», κυριολεκτικά.
Βολευτήκαμε σε ένα καθαρό και περιποιημένο περιβάλλον, στο Πέτρινο, που για καλή μας τύχη είχε πλάτη σε βράχο και έτσι δεν γέμισε λάσπες και κομμένα δένδρα που παράσερνε η ορμή των χειμάρρων.
Το πρώτο βράδυ οι κεραυνοί έσκιζαν όλη νύχτα τον ουρανό και οι αστραπές μόνο στον Βόλο και στη Λάρισα για δυο ώρες μετρήθηκαν και έχουν καταγραφεί περισσότερες από 8.000 ηλεκτρικές εκκενώσεις. Ένας υπερβολικός αριθμός ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που διαχέονται από τον ουρανό, από επιταχυνόμενα ηλεκτρικά φορτία, αλλάζουν την βιοχημεία του εγκεφάλου, διαβάζω προσπαθώντας να κατανοήσω πώς ανταποκρίνεται το σώμα σε όλη αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση.
Η αστραπή παράγει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που δεν με άφησε να κοιμηθώ. Τα σκυλιά λούφαξαν το ένα κάτω από το κρεβάτι και το άλλο σε γωνία του δωματίου και γαύγιζαν σε κάθε κεραυνό. Η ατμόσφαιρα άκρως ηλεκτρισμένη. Τα στοιχεία αναφέρουν ότι τα ακραία αυτά φαινόμενα προκαλούν συχνά πονοκεφάλους στο 20% των ατόμων. Ας προσθέσουμε και την αγωνία που περνάς, όντας σε μια τέτοια αντίδραση της φύσης, γιατί ξυπνάς και δεν ξέρεις το πρωί τι καταστάσεις θα αντιμετωπίσεις, είναι λογικό και επόμενο να έχεις αϋπνία.
Όλη νύχτα πηγαινοερχόμουν στο παράθυρο, ξενυχτώντας από τις βροντές. Ακραία καιρικά φαινόμενα που δεν γνωρίζεις τι θα προκαλέσουν. Τα φώτα στο Βόλο ακόμα δεν είχαν κλείσει ολοσχερώς την πρώτη νύχτα και έβλεπα από μακριά τα μαύρα σύννεφα να κοντοζυγώνουν στη πόλη.
Εδώ που είμαι είχε γεννήτρια τις δυο πρώτες ημέρες και είχαμε λίγο ρεύμα, ενώ όλη η περιοχή είναι βουτηγμένη στο σκοτάδι.
Την επόμενη ημέρα, ξημέρωσε η Τρίτη, είδα στις ειδήσεις τρομακτικές εικόνες μεταξύ Πορταριάς και Μακρυνίτσας, όπου καταπλακώθηκαν αυτοκίνητα στο πάρκινγκ της Μακρυνίτσας και από καθαρή σύμπτωση δεν ήμουν εκεί.
Σε μια μικρή απόσταση από το κατάλυμα, ο δρόμος έσπασε και χείμαρροι σχημάτισαν καταρράκτες, μια εικόνα χίλιες λέξεις.
Άνδρες από την Περιφέρεια επισκέφθηκαν την περιοχή να καταγράψουν τις ζημιές την δεύτερη ημέρα. Μας συμβούλεψαν να μην μετακινηθούμε καθόλου, γιατί γίνονται μεγάλες κατολισθήσεις και είναι επικίνδυνοι οι δρόμοι, με βράχους που έχουν πέσει στο οδόστρωμα.
Η συνεχής καταιγίδα με τόνους νερού, άρχιζε να κατεβάζει χώματα και δένδρα από το Πήλιο, έσπασαν οι δρόμοι που οδηγούν στην πόλη.
Ακούστηκε ότι υπερχείλισε ο χείμαρρος Κραυσίδωνας. Μάλιστα σε πολλές περιοχές ήταν τέτοια η ορμή του νερού που σχηματίστηκαν νέοι χείμαρροι, που παρέσυραν πέτρες και λάσπη, για να τα φέρουν στη πόλη του Βόλου και να γεμίσουν οι δρόμοι, τα καταστήματα και ισόγεια κατοικιών από μπάζα, δένδρα, και ετερόκλητα αντικείμενα.
Οι άνθρωποι βγήκαν στα μπαλκόνια τους για να σωθούν από την μανία του νερού που εισέβαλε ξαφνικά στα σπίτια τους. Οι δρόμοι έγιναν λιμνοθάλασσες.
Στην περιοχή επιπλέον πνέουν ενισχυμένοι βορειοανατολικοί άνεμοι, εντάσεως 7 με 8 μποφόρ και η θάλασσα μανιασμένη χτυπάει τις παραλίες του Ανατολικού Πηλίου, θέλοντας να καταπιεί κάθε τι στο πέρασμά της.
Οι αρχές κάνουν εκκλήσεις να σταματήσουν οι μετακινήσεις των κατοίκων, που ήδη κόστισαν την ζωή σε 16 άτομα μέχρι σήμερα, ενώ αγνοούνται άλλα δύο από την πρώτη κιόλας ημέρα της θεομηνίας. Σχεδόν ανά ώρα παίρνουμε σήμα από το 112 να μην μετακινηθούμε καθόλου μέχρι νεωτέρας.
Βλέπω ειδήσεις και πράγματι νιώθω ότι είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα. Ζούμε αυτές τις ημέρες κάτω από ακραία καιρικά φαινόμενα όντως, που σπέρνουν τον πανικό, ενώ οι δημοσιογράφοι μιλούν για εγκλωβισμένους όλων των ηλικιών, από φοιτητές μέχρι και ηλικιωμένους από το γηροκομείο Βόλου, όπου κατέπεσε η μια πτέρυγα. Άνθρωποι φοβισμένοι, ταλαιπωρημένοι, αδύναμοι να αντιμετωπίσουν τη φύση που σφυροκοπά κάθε τι και δηλώνει με άγριο τρόπο την παρουσία της.
Στο κόκκινο παραμένουν Θεσσαλία, Μαγνησία, Πιερία, Σποράδες, Εύβοια και Φθιώτιδα, ενώ έχουν σταλεί κι άλλα προειδοποιητικά μηνύματα μέσω του 112, ακόμα και για το κλείσιμο της Εθνικής οδού από την Λαμία μέχρι την Καρδίτσα. Ολόκληρα χωριά καλύφθηκαν από λάσπη και φαίνονται μόνο οι στέγες των σπιτιών στην κεντρική Ελλάδα.
Οδηγοί εγκλωβίστηκαν μέσα στα οχήματα τους και οι επιχειρήσεις διάσωσης γίνονται με βάρκες.
Κατολισθήσεις και πλημμυρισμένοι δρόμοι στη Λάρισα αλλά και στη Σκιάθο.
Ενδεικτικά, πάνω από 800 mm βροχής καταγράφηκαν στη Ζαγορά ενώ με ιδιαίτερη ένταση αναμένεται να συνεχιστεί η βροχόπτωση που από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία χαρακτηρίζεται ως ακραία.
«Μέσα σε 10 ώρες έπεσαν 528 τόνοι νερού ανά στρέμμα στη Ζαγορά Πηλίου, από την ώρα που ξεκίνησε η κακοκαιρία μέχρι και το μεσημέρι της Τρίτης, ποσό που στην Αθήνα πέφτει σε 2 χρόνια», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Το ερώτημα παραμένει γιατί η φύση αντιδρά τόσο ακραία; Η κλιματική αλλαγή που συζητάμε μας δίνει το στίγμα της με άγριο τρόπο.
Είναι συνέπεια του φαινομένου του θερμοκηπίου, σχετίζεται με το λιώσιμο των πάγων; Ή μήπως ξεσπάει και αντιδρά σε όσα ο άνθρωπος την υποβάλλει με τα «έργα» του και την απληστία του να είναι ο κυρίαρχος.
Θλιβερό να παρακολουθώ τις συνέπειες της θεομηνίας και να ταλαιπωρούνται τόσοι άνθρωποι και για πόσο ακόμα, χωρίς νερό και ρεύμα αφού οι στύλοι έπεσαν σε πολλά σημεία.
Βγαίνω για μια βόλτα για να φωτογραφίσω το βομβαρδισμένο από πέτρες τοπίο. Η Γιωργία μου λέει ότι στην Άλλη Μεριά προς τον Βόλο, στο πατρικό της, ο χείμαρρος που πέρασε από το χωριό, παρέσυρε το αυτοκίνητο, τη βάρκα και το μηχανάκι του πατέρα της. «Πόσα ακόμα αυτοκίνητα και αντικείμενα βρίσκονται στη θάλασσα;», αναρωτιέται.
«Ο Βόλος είναι σα βομβαρδισμένη πόλη, χωρίς νερό και ρεύμα». Η κοινή μας φίλη η Καλλιρόη είναι ακόμα λεχώνα και δεν έχει νερό καθαρό για να πλύνει το μπιμπερό του μωρού της. Μαζεύει νερό βρόχινο για τα ρούχα και για άλλα πλυσίματα. «Και να επανέλθει το νερό θα είναι καθαρό μετά από τόση λάσπη;», αναρωτιέται εύλογα.
Είμαι κι εγώ αποκλεισμένη στο Πήλιο, από σήμερα χωρίς ρεύμα, αλλά βρήκα για λίγο φιλοξενία στο «Αερικό», ένα καφέ στο δρόμο για Μακρυνίτσα για να στείλω το άρθρο με hot spot.
Ο Οδυσσέας που έβαλε για μισή ώρα μια γεννήτρια, για να δει τι ζημιές έχει στο μαγαζί, μου είπε ότι τέτοιες ώρες η αλληλεγγύη βοηθάει. «Έχουμε μόνο ο ένας τον άλλο».
«Παναγία μου τι είναι αυτό που ζούμε»; είπε την ώρα που μάζευε τα νερά από τη στέγη με λεκάνες, μαζί με τον συνεργάτη του, τον Φίλιππα. Ετοιμάζονται να πάνε προς Μακρυνίτσα μήπως καταφέρουν να τους πάνε προμήθειες. Σημειωτέον η Μακρυνίτσα είναι για τέσσερις ημέρες εντελώς αποκομμένη, οι κάτοικοι εγκλωβισμένοι και περιμένουν ανθρώπους της ΕΜΑΚ να τους πάνε τρόφιμα και νερό.
Το περιβάλλον αντεπιτίθεται. «Κοίταξε τι έπαθαν τόσοι αθώοι συμπολίτες μας», μου αναφέρει.
Η κα Κατερίνα που έφτιαξε αυτό το μικρό ξενοδοχείο το 1998 στα όρια με την Μακρυνίτσα, με καθησυχάζει. «Εμείς εδώ έχουμε μάθει να ζούμε με δύσκολες συνθήκες, συχνά αποκλεισμένοι από τα χιόνια και θα περάσει και αυτή η κακοκαιρία, είναι ζήτημα ημερών», μου λέει στο μπαλκόνι που βγήκαμε λίγο σε ένα μικρό διάλειμμα της καταστροφικής μπόρας, «η φύση ξεθυμαίνει και μας δείχνει τη δύναμή της», συμπλήρωσε.
Ο περαστικός με το ποδήλατο Αλέξανδρος από τη γύρω περιοχή, είπε ότι είναι σαν να βρισκόμαστε σε πόλεμο. Θα συμφωνήσω μαζί του.
Αντί να μπορούμε να χαρούμε την ομορφιά που απλόχερα μας προσφέρει η φύση, τώρα είμαστε αντιμέτωποι μαζί της;
Πριν την θεομηνία είχαμε τις φωτιές. Καιγόταν το δάσος της Δαδιάς για 15 ημέρες και έγιναν στάχτη στον Έβρο συνολικά 935.000 στρέμματα. Έχουν καταστραφεί άλλα χιλιάδες στρέμματα δασών στην υπόλοιπη Ελλάδα τον Ιούλιο.
Νέμεσι μου θυμίζει όλο αυτό. Από την ένωση του Ταρτάρου και της Νεμέσεως γεννήθηκαν οι Τελχίνες, που ήταν μάγοι και προκαλούσαν βροχή, χαλάζι, χιόνι και κεραυνούς στη μυθολογία. Ήταν πνεύματα της φωτιάς-ηφαιστειακά, που τρεις νύχτες τώρα σα να τους βλέπω από το βρεγμένο τζάμι να ρίχνουν μαζί με τόνους βροχή, μανιασμένα την οργή τους στον άνθρωπο.
Είναι επίσης σαν το βουνό και τα δάση του Πηλίου, να εκδικούνται για την τεράστια οικολογική καταστροφή που περνάει η χώρα μας.
Καταγράφονται όμως και αλλού μεγάλες καταστροφές. Σε άλλες χώρες.
Διάβασα στο Ert news στη συνέντευξη του Ιταλού ερευνητή Μάριο Μαρτσέλο Μιλιέτα, στον ανταποκριτή της ΕΡΤ, Κρίστιαν Μαυρή, ότι στο μέλλον «αυτό που μπορούμε να δούμε από τους χάρτες και τα κλιματικά μοντέλα είναι ότι η συχνότητα των φαινομένων δεν θα αλλάξει πολύ, ενώ θα αυξηθεί η ένταση επειδή μια θερμότερη θάλασσα και μια ατμόσφαιρα που έχει περισσότερη ενέργεια παρέχει μεγαλύτερη δύναμη σε αυτά τα φαινόμενα. Ως εκ τούτου, είναι πιθανόν να είναι ακόμη πιο έντονα».
Η φύση αντιδρά αυτό είναι το μόνο σίγουρο και επειδή όλα είναι αλληλένδετα θα πρέπει να σκεφτούμε τρόπους να επιβιώνουμε πια σε ένα εχθρικό περιβάλλον, που οι ίδιοι φροντίσαμε να γίνει έτσι με τις πράξεις μας.
Η δράση φέρνει αντίδραση αυτός είναι νόμος της φύσης και εμείς ξεχνάμε ότι κάποιοι νόμοι είναι αδιαπραγμάτευτοι.
Εδώ στο Πήλιο το έζησα και το ζω, μέχρι να ανοίξει ο δρόμος που έσπασε και δεν πλησιάζεται ο Βόλος.
Το μόνο που σκέφτομαι σε αυτή τη θεομηνία είναι ότι είμαστε τελικά αδύναμοι, παρ’ όλα τα τεχνολογικά και άλλα επιτεύγματα που κατασκευάσαμε, είμαστε λίγοι μπροστά στη δύναμη της φύσης.
Ας το καταλάβουμε αυτό και ας φροντίσουμε να κάνουμε δράσεις που δεν προκαλούν την αντίδρασή της, για να συμβιώνουμε μαζί της στον πλανήτη μας, με ασφάλεια.
Ας ελπίσουμε ότι όλο και περισσότεροι συνάνθρωποί μας θα αρχίσουν να σκέφτονται περισσότερο το περιβάλλον και εκείνο ίσως μελλοντικά ανταποκριθεί με πιο ήπιο τρόπο. Αυτή η άγρια αντίδραση της φύσης που καταστρέφει ανθρώπους και περιουσίες, μας διδάσκει να μην την υποτιμούμε και να είμαστε λιγότερο επηρμένοι και άπληστοι.
Σαφώς και περισσότερο προνοητικοί. Τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά και υποχρεώνουν άμεσα την πολιτεία να μεριμνήσει για έργα υποδομής, ώστε να οχυρωθούν οι νομοί, οι πόλεις και τα χωριά μας απέναντι στις φυσικές καταστροφές. Στη Θεσσαλία τριπλάσια έκταση πλημμύρισε σε σχέση με τον Ιανό, που είναι 97% καλλιεργήσιμη και παράγει το 23% των τροφίμων της χώρας.
Είναι τραγικό να είμαστε στο έλεος της καταιγίδας, της φωτιάς και του σεισμού κάθε χρόνο και να καταστρέφονται περιουσίες, χιλιάδες στρέμματα γης και να μειώνεται ο φυσικός πλούτος της χώρας, να χάνονται ζώα και να θρηνούμε ανθρώπινες ζωές.
Ας αναλογιστούμε φίλοι μου τι μπορούμε όλοι να κάνουμε για να συνυπάρχουμε αρμονικά στη χώρα μας, στον πλανήτη μας. Οι πράξεις μας έχουν αντίκτυπο και κάποιες φορές έχουν τραγικά αποτελέσματα. Προσέχουμε να μην προξενούμε καταστροφές γύρω μας, γινόμαστε πιο υπεύθυνοι άνθρωποι και αγαπάμε το περιβάλλον που μας φιλοξενεί.
Η φύση μας δίνει ένα μάθημα, αντιδρά και μας θυμίζει πόσο λίγοι είμαστε μπροστά της!
Η δύναμη της λογικής που διαθέτει ο άνθρωπος, μας κατευθύνει να κάνουμε ορθή χρήση των πόρων και να σεβόμαστε τον φυσικό πλούτο που μας κληροδοτήθηκε στους αιώνες. Είναι χρέος μας.
(Φωτογραφίες: Ιφιγένεια Τσαντίλη)